Eerlijke en open gesprekken zijn een belangrijk onderdeel van het onderwijs op de Waterlelie, een school in de Haarlemmermeer voor jongeren van 4 tot 18 jaar met extra ondersteuningsbehoeften. Daarbij speelt de BelevenisTafel een centrale rol. “Die zorgt voor een hele andere dynamiek in de groep,” vertelt onderwijscoördinator Jesper Hubers. “Leerlingen voelen zich aan de tafel meer op hun gemak, waardoor lastige onderwerpen makkelijker bespreekbaar worden.”
Of het nu om een gesprek over een gewelddadige tv-serie gaat, wie jou mag aanraken of hoe je je gedraagt op social media, de BelevenisTafel wordt op de Waterlelie regelmatig ingezet als laagdrempelig communicatiemiddel. “Doordat iedereen rondom de tafel staat en naar hetzelfde kijkt, ontstaat er een veilige, open sfeer,” legt Jesper uit, die in zijn voormalige rol als ICT – en educatiecoördinator de tafel regelmatig van nieuwe inhoud voorzag. “Het informele, huiselijke karakter helpt leerlingen om hun gedachten gemakkelijker te delen en oprechter te zijn.”
Een goed voorbeeld hiervan is het thema Relaties en Seksualiteit, waarvoor de school een methodiek gebruikt met vragen als: Wie ben ik? en Wie mag mij aanraken? Jesper vertelt: “Dit zijn gevoelige onderwerpen, zeker in het speciaal onderwijs. Het is lastig om een gesprek hierover zomaar open te gooien in een traditionele klassensituatie, met de docent voor de groep. Daarom ontwikkelde ik interactieve presentaties, de zogenaamde TipTiles, met casussen en vragen die we samen rondom de tafel doornemen. Terwijl de leerlingen dichtbij elkaar staan, lezen we de vragen hardop, wat prachtige kringgesprekken oplevert.”
Jesper legt uit hoe de BelevenisTafel bijdraagt aan de informele sfeer: “Het platte beeld van de tafel maakt het visueel aantrekkelijk en zorgt voor een gevoel van saamhorigheid. Bovendien mag een leerling zelf een kaartje kiezen en het aanklikken, waardoor een deel van de regie bij hen ligt. Dat maakt de gesprekken niet alleen persoonlijker, maar ook actiever en interactiever.” Volgens Jesper is het een wereld van verschil met een traditionele les, waarbij leerlingen antwoord geven op een vraag van de docent terwijl ze naar de rug van hun medeleerlingen kijken. “Rondom de tafel voelt het veel directer en meer betrokken.”
De kracht van de BelevenisTafel bleek ook toen er op school onrust ontstond door de populaire, gewelddadige Netflix-serie Squid Game. “We merkten dat er iets speelde, maar wisten niet wat. Totdat een leerling een tekening liet zien met zwarte en rode kleuren en veel enge dingen. Toen viel het kwartje en wisten we dat we er iets mee moesten doen,” vertelt Jesper.
Hij maakte een speciale interactieve les over de serie voor op de BelevenisTafel. “Wat bleek? Bijna de hele klas had Squid Game gezien. Voor de leerling die de tekening had gemaakt en stiekem in zijn eentje had zitten kijken, was dat een enorme opluchting. Helemaal toen bleek dat anderen de serie ook heel eng vonden. Dit gaf ruimte en vertrouwen om erover te praten. Bovendien konden we het gesprek breder trekken met vragen als ‘Hoe voel je je als je naar een griezelige film kijkt?’ of ‘Wat doe je als je iets akeligs ziet?’. Hierdoor werd de BelevenisTafel niet alleen een middel om het gesprek te openen, maar ook een veilige plek waar leerlingen hun gevoelens en ervaringen konden delen en verwerken.”
De BelevenisTafel speelt op de school ook een belangrijke rol bij lessen over mediawijsheid. “Vragen als ‘Wie mag jouw foto’s zien?’ of ‘Vraag je toestemming voordat je een foto deelt?’ bespreek je veel gemakkelijker rond de tafel,” zegt Jesper. “Kinderen leren zo bewuster omgaan met sociale media, op een manier die ze zelf als leuk en interessant ervaren. De tafel biedt niet alleen een andere manier van lesgeven, maar ook een manier om meer vertrouwen en begrip te creëren. Het is echt een succes en draagt enorm bij aan een positief klassengevoel.”
Interactief leren en ontdekken